Stabat Mater - G.B. Pergolesi
Huilend staat Maria aan het kruis en ziet de pijn van haar stervende zoon.
Dit bekendste en mooiste Stabat Mater heeft ook in deze versie voor zangstemmen en saxofoons een sterke ontroerende kracht. De muziek raakt diepe, universele gevoelens, namelijk enerzijds een intense verdrietigheid, anderzijds ook overlevingskracht en optimisme.
Pergolesi schreef dit werk kort voor zijn dood in 1736. Hij was toen 26 jaar oud. Hij schreef het stuk in Pozzuoli, het plaatsje waar hij zich teruggetrokken had vanwege zijn zeer slechte gezondheid. Pergolesi kreeg de opdracht om het Stabat Mater van Alessandro Scarlatti dat tot dan toe elke goede vrijdag in de kerk Maria dei Sette Dolori in Napels werd opgevoerd, te vervangen.
De tekst van het Stabat Mater is geschreven in de middeleeuwen door een onbekende dichter, vermoedelijk Johannes Fidenza (1221-1274), die later de naam Bonaventura aannam. Het stuk bestaat uit twaalf delen. De eerste zes beschrijven de pijn die Maria doorstaat terwijl ze haar zoon aan het kruis ziet hangen. De laatste zes delen worden gezongen vanuit een ‘ik’-persoon die de pijn die Maria voelt ook wil voelen.
In de beroemde Stabat Mater versie van Pergolesi worden in tegen elkaar wringende tonen de smarten van Maria hoorbaar en voelbaar gemaakt. Aan het einde komt de acceptatie en gloort er hoop.
In een citaat van Ellen Deckwitz:
Rouw heeft ook iets moois, omdat je als nabestaande uiteindelijk toch voor het leven kiest. Het alternatief is immers sterven. (Ellen Deckwitz in haar column in NRC)
Een citaat uit het boek van Hannie van Osnabrugge over de uitvoering van Het Pergolesi Ensemble met saxofoons:
…Het schrijnende geluid van de saxofoon snijdt door je ziel, net zoals het zwaard het hart van Maria raakt. De saxofoons drukken de pijn van Maria zo mooi uit. Na die eerste keer in de Ruinekerk in Bergen op Goede Vrijdag 2007, werd het zonder deze Pergolesi nooit meer Pasen…
Hannie van Osnabrugge - Stabat Mater, een reis door zeven eeuwen muziek. Verkrijgbaar via de website: https://stabatmater.info/nl/
